Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej (tzw. DPS)

Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej w pierwszej kolejności zobowiązanym do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej jest mieszkaniec tego domu (zaś w przypadku, gdy jest on małoletni, opłatę wnosi jego przedstawiciel ustawowy).

Mieszkaniec domu wnosi opłatę za pobyt w wysokości nieprzekraczającej 70% swojego dochodu. Często kwota ta nie pokrywa jednak całości kosztów pobytu w DPS. W takiej sytuacji ustawodawca przewidział, że brakującą opłatę powinni ponieść w następującej kolejności:

– małżonek,

– zstępni przed wstępnymi (czyli dzieci i wnuki mieszkańca przed jego rodzicami),

– gmina, z której mieszkaniec został skierowany do domu pomocy społecznej.

Powyższe oznacza, że uiszczanie całej opłaty przez małżonka zwalnia zstępnych, wstępnych i gminę, następnie uiszczanie opłaty przez zstępnych (gdy brak jest małżonka lub nie ma on środków na partycypację w kosztach) zwalnia wstępnych. Jeżeli nie ma małżonka i zstępnych (lub nie mają środków), to opłatę uiszczają wstępni, a gdy także w tej grupie nie ma nikogo, to obowiązek przechodzi na gminę.

Wysokość obowiązku małżonka, zstępnych i zstępnych ustalana jest na podstawie kryterium dochodowego. Ustawodawca przewidział również szereg okoliczności, które pozwalają na uzyskanie zwolnienia z obowiązku ponoszenia opłaty za pobyt bliskiej osoby w DPS.

Co do zasady podczas przyjęcia mieszkańca do DPS podejmowane są starania zmierzające do ustalenia kręgu osób mogących potencjalnie partycypować w kosztach jego utrzymania. Następnie kierownik ośrodka pomocy społecznej ustala w drodze umowy z małżonkiem, zstępnymi lub wstępnymi mieszkańca domu wysokość wnoszonej przez nich opłaty za jego pobyt. Jeżeli osoba zobowiązana do uiszczania opłaty odmawia zawarcia umowy, to wysokość jej opłaty za pobyt mieszkańca w DPS ustala w drodze decyzji organ gminy po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego (który to wywiad pozwala na uwzględnienie sytuacji życiowej i materialnej osoby zobowiązanej). W przypadku jednak niewyrażenia zgody przez osobę zobowiązaną na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, wysokość jej opłaty za pobyt mieszkańca w DPS ustala się w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w DPS a opłatą wnoszoną przez mieszkańca domu i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane. Oznacza to, że taka osobą zostanie zobowiązana do ponoszenia całej brakującej kwoty bez względu na jej sytuację życiową i materialną.

Co jednak w sytuacji, gdy opłata była uiszczana zastępczo przez gminę, ponieważ podczas przyjęcia mieszkańca do DPS nie ustalono kręgu osób zobowiązanych do partycypowania w kosztach jego utrzymania, a odpowiednie organy dowiedzą się, że osoby takie jednak istnieją?

Najprawdopodobniej wydana zostanie decyzja ustalająca opłaty za pobyt mieszkańca w DPS z mocą wsteczną, za okres od dnia umieszczenia go w placówce do dnia wydania decyzji. Musisz wiedzieć również, że taka decyzja może zostać wydana nawet po śmierci mieszkańca DPS. Co niezwykle istotne złożenie w takiej sytuacji oświadczenia o odrzuceniu spadku po zmarłym mieszkańcu nie spowoduje, że uwolnisz się od obowiązku pokrycia kosztów jego pobytu w DPS, bowiem obowiązek ten ma charakter alimentacyjny i nie wchodzi do spadku.

Pamiętaj jednak, że decyzja ustalająca obowiązek ponoszenia opłat za DPS nie jest ostateczną i przysługuje Ci prawo do wniesienia od niej odwołania – co może przynieść pozytywny dla Ciebie skutek, ponieważ decyzje takie często obarczone są wieloma błędami.

Jeżeli chciałbyś skonsultować swoją sprawę, zamierzasz złożyć odwołanie od decyzji ustalającej opłatę za DPS lub potrzebujesz pełnomocnika, który będzie reprezentował Cię przed organami administracji, zachęcamy do umówienia się na fachową poradę w naszej kancelarii adwokackiej w Jastrzębiu-Zdroju.