Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka
Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną, co oznacza, że może być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego – a więc może np. dziedziczyć spadek. Małoletni, który nie ukończył trzynastu lat, nie ma jednak zdolności do czynności prawnych, małoletni zaś pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia ma tę zdolność jedynie w ograniczonym zakresie. Okoliczności te powodują, że dziecko nie może samo zdecydować, czy chciałoby przyjąć lub też odrzucić spadek, a decyzję tę muszą w jego imieniu podjąć opiekunowie prawni, czyli najczęściej rodzice.
Spadek możesz odrzucić w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedziałeś się o tym, że jesteś spadkobiercą. Oświadczenie o odrzuceniu spadku możesz złożyć u notariusza lub przed sądem. Musisz pamiętać, że dla każdego ze spadkobierców termin na odrzucenie spadku zaczyna biec osobno – dla spadkobierców należących do pierwszej grupy termin zaczyna biec od dnia, kiedy dowiedzieli się o śmierci spadkodawcy, dla kolejnych spadkobierców zaś od dnia, kiedy dowiedzieli się o odrzuceniu spadku przez pierwotnych spadkobierców.
Jeżeli działasz jako opiekun prawny małoletniego dziecka, które odziedziczyło spadek, również możesz doprowadzić do odrzucenia spadku w jego imieniu, a przebieg procedury będzie zależał od okoliczności sprawy. Musisz pamiętać, że niepodjęcie działań i niezłożenie ewentualnego oświadczenia o odrzuceniu spadku spowoduje, że dojdzie do przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Z uwagi na fakt, że odrzucenie spadku jest czynnością przekraczającą zwykły zarząd majątkiem dziecka, co do zasady będzie wymagało uzyskania uprzedniej zgody sądu rodzinnego (jeżeli jednak sprawa o stwierdzenie nabycia spadku jest już w toku, to zgodę taką wyda sąd, który prowadzi sprawę spadkową). Aby uzyskać zgodę na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego musisz złożyć wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka. W zainicjowanym postępowaniu musisz wykazać, że przyjęcie spadku przez dziecko będzie niecelowe, niekorzystne czy nieopłacalne z uwagi np. na długi spadkodawcy, brak jakichkolwiek aktywów, ewentualne postępowania sądowe i egzekucyjne. Po uzyskaniu ww. zgody powinieneś niezwłocznie złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego – możesz to zrobić u notariusza lub przed sądem. Pamiętaj, że sześciomiesięczny termin na złożenie oświadczenia dotyczy także małoletniego, jednakże ulega on zawieszeniu na czas trwania postępowania o wyrażenie zgody.
Musisz wiedzieć, że w pewnych okolicznościach nie będziesz zobligowany do uzyskania zgody sądu na odrzucenie spadku w imieniu dziecka, nowelizacja z 2023 r. wprowadziła bowiem pewne wyjątki od ww. zasady. Jeżeli małoletni został powołany do dziedziczenia na skutek odrzucenia spadku przez jednego z jego rodziców, to wówczas odrzucenie spadku nie będzie wymagało zgody sądu, jeżeli czynność ta będzie dokonywana wspólnie przez oboje rodziców lub tylko przez jednego, ale za zgodą drugiego, a rodzeństwo dziecka również odrzuca spadek.
Jeżeli chciałbyś się dowiedzieć, czy w Twojej sprawie konieczne będzie złożenie wniosku o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka albo potrzebujesz wsparcia w sporządzeniu takiego wniosku lub jakiejkolwiek innej pomocy prawnej, zachęcamy do umówienia się na fachową poradę w naszej kancelarii adwokackiej w Jastrzębiu-Zdroju.